Todo es possible pero nada seguro!

Met een vertraging van drie dagen komen we dan uiteindelijk toch aan in Cuba. We reizen samen met onze inmiddels nieuwe Cubaanse vrienden, die we (met dank aan Insel Air ) gedurende het wachten op onze vlucht in drie dagen goed hebben leren kennen. De vlucht gaat redelijk goed en we landen op de voor deze dag geplande tijd, 13.30. 

Dan begint het lange wachten. eerst in de lange rijen bij immigratie, daarna bij de bagage en uiteindelijk lopen wij rond 16.00 naar buiten met onze bagage en nemen afscheid van de twee Frans Guyana families, die ook slachtoffer waren van de systeemfout van Insel Air en dus ook met ons in het hotel zaten. Wij wachten op de Cubanen die pas om 1800  na veel gedoe door de immigratiepost wandelen. 

Het geeft ons overigens wel de gelegenheid in een enorm lange rij te gaan staan en onze kostbaar verzamelde euros in te wisselen voor wat CUC’s (cuban convertible pesos). Samen rijden we vanaf het vliegveld rechtstreeks naar Viñales. Een dorpje in het westen van Cuba. We worden opgehaald door de prachtige groene buick uit 1950. Wat een mooie bak. De eerste roadtrip is geboren. 

Sinds de aankomst van Columbus in 1492 heeft Cuba roerige en turbulente geschiedenis doorgemaakt, inclusief genocide, slavernij, twee bloedige onafhankelijkheidsoorlogen een periode van corruptie en een gewelddadige quasi onafhankelijkheid en als laatste de revolutie (in deze periode emigreerde 1/5 deel van de bevolking, voornamelijk naar de US). Dit heeft duidelijk zijn sporen nagelaten. Zowel qua cultuur, bevolking en het landschap. De natuur is overigens schitterend, wat een mooie plaatjes en mooie plekjes. Humboldt (een Duitse naturalist en geograaf) die lang in Cuba verbleef in 1800 beschreef Cuba als de Caribian Galapagos. 

Wij vinden Cuba een prachtig en bijzonder land. De ontwikkelingen van de laatste jaren gaan razendsnel. We zijn nog net op tijd, hoewel het toerisme behoorlijk is toegenomen (en dan moeten de Amerikanen nog komen). Wij zijn direct verliefd. Maar het is wel een land van vele waarheden en emoties. Afhankelijk van met wie je spreekt zie je Cuba vanuit een zeker perspectief met de daarbijbehorende waarheid en emotie. 

We zitten dus in die prachtige bak en rijden richting Viñales, de snelweg is nu en dan wat hobbelig maar redelijk goed en vooral behoorlijk leeg. Onderweg stoppen  we nog even voor een drankje en een broodje. Het broodje ham kopen we op straat van een man uit een ietwat ranzige kartonnen doos, maar het broodje en vooral de ham is zalig. Plots stoppen we, er werd een signaal afgegeven door een andere auto. Als we vragen wat er is, zegt de chauffeur alleen maar’ No preguntas”, geen vragen. Vervolgens komen een vader en zoon met drie jerrycans gasoline aangewandeld, de tank wordt gevuld.  Als ik een foto wil maken vindt de chauffeur dat geen goed plan en houdt zijn hand voor de camera. Todo es possible, nada seguro, zegt onze host nog eens. Nadat we zijn zus hebben afgezet bij haar huis in Pinar del Rio, de hele familie hebben gezoend en weer gedag gezegd komen we rond 21.00 uur aan bij de casa. We worden finaal in de watten gelegd, want in Suriname hebben we iets voor Yandi gedaan, wij zijn nu familie. We worden zeer warm onthaald met een uitgebreide maaltijd met langostinas, groente, rijst en ga maar door, veel te veel van alles, maar zalig. We hebben ook behoorlijk weinig gegeten vandaag dus het gaat erin als zoete koek. 

Voor de volgende dag regelt Yandi voor ons alvast een toer te paard (ja ja we worden al echte cracks)  langs de toeristische highlights van Viñales. ’s ochtends lijkt het toch weer niet mogelijk, alles is vol: Todo es possible pero nada  seguro. Via een omweg en zijn persoonlijke contacten regelt hij dan toch weer een gids. Hij belt wat, er wordt wat gesmoesd met deze of geen en dan is het toch mogelijk. Als eerste bezoeken we de eco-tabaco plantage, daar werkt Yandi zelf ook. We krijgen een rondleiding en uitleg over hoe men een eco sigaar fabriceert en tijdens de uitleg krijgen we er ook één om te roken, nadat we deze gedoopt hebben in de honing (zalig). De paardjes (Caramelo en Cubalibre) zien er gezond uit en zijn zeer bereid naar ons klunzig gedrag te luisteren en voeren ons over de toppen van de cordilleras, een mooi ervaring. Het is warm en de regenbui is al weer in aantocht als we aan het einde van de dag weer bij onze Casa aankomen. Mooi begin van de eerste kennismaking met Cuba. Vanaf het dakterras van de Casa kijken we uit over de National parque de Viñales, we drinken onze eerst cubaanse rum met op de lippen nog de smaak van die enorm grote sigaar. Als we later het dorp binnenwandelen zijn we geschokt. Er heeft een soort van toeristische explosie hier plaatsgevonden. Zijn we eigenlijk toch een paar jaar te laat in Cuba? Ieder huis hier in Viñales is een Casa Particulara en op iedere hoek en ieder terras minimaal 20 toeristen die zich langzaam voortbewegen in groepjes. Sindskort is er WIFI op de plaza central en ook hier wemelt het van de toeristen die met een gekochte wifi abonnement aan het mailen etc zijn. Om zo’n abonnement te krijgen moet je overigens wel minimaal een uur in een rij staan, maar todo es possible. De casa particulara is overigens wel een fantastische uitvinding. Iedereen die wil/kan  heeft in zijn huis 1 of 2 aparte kamertjes die ze verhuren aan toeristen. Daarnaast verzorgt men ontbijt en avondeten en ja je mag zelf ook nog samenstellen wat je wilt eten. Binnen de mogelijkheden. Vooraf hoorden we van veel mensen dat het eten in Cuba niet erg lekker is maar daar hebben wij heel andere ervaringen mee, de gastronomie heeft (blijkbaar) een enorme vooruitgang geboekt. De tweede dag maken we een prachtige fietstocht door het licht heuvelachtige Valle de Vinales, het is werkelijk een adembenemende omgeving. 

Drie dagen Viñales is genoeg en we gaan langzaam richting Havana, want daar komen maandag Bruun en Germaine aan. We maken een tussenstop (met deze prachtige Buick) in Soroa, we hebben een Casa gereserveerd tussen Soroa en Las Terrazas in, midden in de bergen. Dit is echt een prachtig plekje, een stuk minder toeristisch want hier maken de meeste reisorganisaties alleen een tussenstop in het nabijgelegen Las Terrazas een socialistisch experiment uit de jaren 80. Als we wakker worden en weer enorm verwend zijn met een lekker ontbijt gaan we naar Las Terrazas. Een taxi was mogelijk maar een veel economischere oplossing is met de tractor van de buurman, Ray. Het is een tractor uit 1956 en met een hoop herrie en gerammel rijden we na 40 minuten het prachtige dorp binnen, waar een kleine gemeenschap samen leeft rondom een prachtig meertje. We wandelen wat rond, maar niet teveel het is zeker 35 graden plus en het zweet gutst ons van het lichaam. Bij patio Maria drinken we een zalige kop koffie, de bonen komen van de eigen koffiestruiken van Maria, iets achter de oostblok ogende flat. Aan het kleine meertje ligt de casa las botas, waar we genietend van het uitzicht lunchen, dit is inmiddels unesco gebied. De volgende dag maken we samen met onze gastheer Alexi een wandeling door de bergen. We stoppen bij het oudste boerderijtje (200 jaar) uit de streek, prachtige is het hier. Onderweg treffen we de nationale vogel, de Tocororo en een paar lieve kleine biggetjes. What a wild life! Van hieruit nemen we dezelfde oldtimer taxi naar Havana.

Er is iets niet helemaal goed gegaan met de  reservering in de prachtige Casa Colonial. Germaine heeft deze enige tijd geleden al geboekt en dat is blijkbaar geen garantie. Todo es possible pero nada seguro zuchten we. Maar het probleem is binnen no time opgelost. De eerste nacht slapen wij bij Adelmo. Morgen verhuizen we naar Casa Tania, zodat we met zijn viertjes in 1 huisje slapen. 

Niet veel later lopen we het centrum in en worden overspoeld met mooie oude auto’s en koloniale panden. De panden zijn deels opgeknapt, maar ook veel is vervallen. We lopen door een wijk waar meer vervallen is dan opgeknapt en de straten zijn veelal deels opengebroken, maar de rommel en het puin liggen vaak netjes op een hoopje op de hoek van de straat. Iedereen schrobt zijn eigen straatje netjes schoon.

We zijn dorstig van de autorit en het gedoe met de reservering en we vinden een prachtige kroeg, La Monseratte waar een bandje mooie Cubaanse rumba speelt. Het eerste tapje smaakt goed en vanuit de kroeg kijken we op het kruispunt uit waar we met enige regelmaat 'oh en ah' moeten roepen en 'kijk die dan' en dan rijdt er weer de meest fantastische oldtimer rond. De grijns is niet meer van ons gezicht te krijgen en Willem haalt diep adem en zegt vol hartstocht: Cuba! ik wil hier nooit meer weg! Havana is het, la Monseratte is top! En de muziekkanten krijgen er geen genoeg van. We doen niet te veel want het is veel te leuk om morgen met zijn viertjes de stad verder te ontdekken. Na een lekker maaltje bij Monseratte gaan we terug naar onze Casa kopen een fles rum en begeven ons naar de Malecon, de boulevard die langs de zee loopt en waar de muurtjes vol zitten met Cubanen die daar de dag afsluiten en wat verkoeling en plezier zoeken. Toeristen zijn zeer welkom, want daar kun je misschien iets aan verkopen of van lospeuteren. We hebben een fles rum en sigaretten en dat maakt vrienden. We worden warm onthaald door een clubje dames die met elkaar rondom een trommelaar staan. We delen dopjes rum en als we trek krijgen neemt een van de dames ons mee naar een pizzatent waar eigenlijk vooral de cubanen staan en we voor 1,50 een pizza eten. We sluiten de avond af op ons dakterras, daar is het tenminste nog een beetje te harden met een briesje, ook middernacht is het nog bloedje heet hier in Havana.  

We verhuizen de volgende ochtend naar Casa Tania, Tania is een gezellige Havaanse die ons warm onthaald in haar prachtige blauw geverfde casa, met hoge koloniale kamers, alles is spik en span en Tania is duidelijk een perfectioniste die alles tot in de puntjes verzorgt heeft. Hebben jullie ook een wasje? Als ik vraag wat dat kost kijkt ze me met grote ogen aan, ze doet het gewoon graag voor haar gasten en mijn broek is later schoner dan ooit! We hebben geen enkele Cuc meer en zoeken een Cadeca (casas de cambio), maar omdat het morgen een feestdag (26-07) is is zijn alle banken en Cadeca’s  gesloten op één na. Er staan zeker veertig mensen in de rij, de zon brand en het gaat zo traag (inclusief de lunchpauze van de medewerkers) lopen we pas drie uur later overgelukkig met onze kersverse cucs weer naar buiten. 

Nationale feestdag 26 juli: Op deze dag in 1953 deed Fidel zijn eerste revolutionaire poging, samen met 119 strijders, op een legerbasis in Cuba. De poging mislukte nogal dramatisch, omdat de chauffeur die uit Havana kwam de verkeerde afslag nam waardoor ze eerder werden ontdekt. Van die poging leven er nu nog drie, Fidel, zijn broer Raoul en Ramiro Valdez. 

En dan is het langverwachte moment daar: Germaine en Bruun stappen uit de taxi. Wat een fantastisch weerzien, zo fijn, gezellig om onze lieve vrienden te zien, we krijgen er tranen van in onze ogen. We eten aan de boulevard, en lopen later langs  de Malecon babbelen tot de late uurtjes en dan moet er  ook nog even geklaverjast worden, we kaarten met rum en cola. Als we ’s ochtends wakker worden staat het ontbijt al klaar, heerlijk met vers fruit, gebakken eieren, tosti, helemaal af. De man van Tanja, blijkt later, is kok en dat proeven we.   

Omdat we zo ontzetten genoten hebben met zijn vieren delen we ook dit blog. Proudly we present: gastblogje van Bruun en Germaine

Ondanks dat we net een dag eerder terug waren gevlogen van een vakantie in Portugal met de kids en we een aantal niet bepaald lange nachten achter de rug hadden, verscheen er bij ons beiden een glimlach, zodra we in het vliegtuig stapten. We gingen onzen lieve vrienden weer zien, na ruim zeven maanden!

Op luchthaven José Martí in Havana zochten we onze pick-up chauffeur. Die was er dus niet. Les 1 van Cuba EIPNIC (Everything Is Possible, Nothing Is Certain). Dan maar een taxi, nadat we Cuc’s kochten met onze euro’s.

De taxi reed direct naar onze eerste Casa en parkeerde in een straat met prachtige huizen, wel vervallen. En jawel, daar kwam Maggie naar buiten lopen, Willem volgde als altijd.....

Een paar drankjes later, na het overhandigen van de bestellingen voor mevrouw en meneer, zijn we de stad in gelopen om een hapje te eten.

Wat een sfeer in deze stad. Overal mensen op straat, opgelaten en in opperbeste stemming. Op de boulevard langs de zee ontmoeten jongeren elkaar, maar worden ook de toeristen aangesproken. Of we mee willen naar een èchte disco of dat onze mannen misschien eens van een ander walletje willen snoepen? Alles is mogelijk.

De volgende dagen hebben we dan ook onder andere besteed aan een stukje toeristisch toeren in een oude bak om deze prachtige stad met haar vergane glorie te ontdekken en een bezoek aan het museum van de Cubaanse Revolutie. Hier en daar onderbroken door een heerlijke lunch of een Caipirinha in onze nieuwe stamkroeg. 

We snappen nu waarom de Cubanen het over La Havana hebben, het is een dame van grandeur.

Trinidad en later Varadero waren weer totaal andere steden. Machteld en Willem vertellen vast genoeg over deze plaatsen. Onze hoogtepunten in deze dagen waren de trip te paard naar een suikerrietplantage en watervallen, het verrassingsdiner van Willem en Brun voor ons 100 jarig jubileum in de mooiste Casa van Trinidad en onze bonte avond in Varadero, met een live rockband waar de voetjes van de vloer van gingen.

En natuurlijk de vele klaverjas potjes, fantastische gesprekken en knuffels over en weer.

Dank lieve vrienden, voor deze onvergetelijke week! 

En dat was het een onvergetelijke week! We hebben enorm genoten van onze vriendjes en van alles wat we samen hebben gedaan. 

Overigens in Havana maken we net als iedere toerist een toertje in zo'n prachtige oldtimer. We wandelen de stad in en kiezen één van de prachtige cabrio’s. Het oog van Germaine valt op een prachtige geel/ witte ford Fairlane uit de jaren 50, met een nog origineel motorblok, een 8 cilinder (echt waar en we hebben ook nog even met zijn allen onder de motorkap gekeken en dat zag er heel origineel uit). Señor Yubel rijdt ons in een uur door het oude centrum, langs de plaza de la revolution en even langs het park waar John Lennon in brons op een bankje zit. Met enige regelmaat gebruikt hij zijn viertonige toeter (nu en dan licht gênant). Als laatste over de Malecon en langs het museum van de revolutie waar Fidel zijn uren durende speeches plachten te houden en hier eindigen we ons tochtje.

Trinidad is een prachtig koloniaal stadje waar vroeger de Spanjaarden veel suikerriet plantages beheerden. Daar is na alle strijd en de twee onafhankelijkheidsoorlogen weinig meer van over. Ook hier is het een Unesco erfgoed en de klinkerstraatjes en de prachtige panden in het historisch centrum zien er prachtig uit en de Spaanse invloed is zichtbaar. Ook hier blijkt de reservering, ondanks bevestiging, niet te stroken met de werkelijkheid, maar net als in Havana werd dit ook snel opgelost. Net op het moment dat we ons opgedoft hebben om Trinidad op foto's vast te leggen barst het onweer los en verfrist een tropische regenbui de zinderende hitte. Als het ophoudt met regenen is de zon al ver onder. 

Met zijn vieren stappen we de volgende dag op het paard. Germaine en Bruun hebben vaker gereden, Germaine is de echte amazone. We rijden richting de bergen met prachtige vergezichten. Wat een fantastisch mooie omgeving en de gids geeft ook wat goede tips, ook Germaine helpt ons in draf dwars door de Cubaanse schoonheid, over  mooie weggetjes en dwars door beekjes. Het paardrijden gaat ons steeds beter af. Maar voor de paardjes is het wel hard werken en nu en dan behoorlijk zwaar door de natte modderige paden. We bezoeken een oude suikerriet plantage en een prachtige waterval. Als Machteld afstapt bij de waterval, glipt haar modderige  schoen uit de beugel en schrikt het paard, tilt haar achterpoot op en gaat boven op de tenen staan. AUUUWWW, maar gelukkig is het modderig en zakt de voet samen met de voet van het paard diep weg dus valt de schade mee. Bij de waterval zijn twee diepblauwe poeltjes waar we ons verfrissen en de tenen genieten van de verkoeling, jonge gasten duiken van hoog van de rotsen in de diepe poel.

Eerst in draf maar later in galop rijden we terug naar huis, de paarden ruiken duidelijk de stal en als Bruun achter Machteld joelt van genot wil Katjal nog een tandje harder, voordat ze er erg in heeft schiet ze over de zadelknop en hangt nog net om de hals van het paard. Met hulp van Germaine hup weer in het zadel. Machteld heeft  het wel weer even gezien, zij galopperen verder terwijl wij  rustig stapvoets terug naar de stad rijden. 

Varadero is top toerisme, maar heeft dan ook wel een 22 km lang prachtig strand met het mooiste water en het witste zand. Het is heerlijk vertoeven. In Varadero is ook wat Nederlandse historie te vinden Piet Hein; 'zijn naam was klein zijn daden waren groot en zo pakte hij de zilvervloot', pikte hier in 1628 de Spaanse gouden vloot in, een buit van 12 miljoen gouden florijnen. Er was geen groot gevecht voor nodig, weet onze Bruun, de Nederlandse boten waren veel sneller en waren daarmee de Spanjaarden te snel af en terwijl de Spanjaarden Cuba binnenliepen, ging hij er met de florijntjes van tussen. 

Maar dan komt het moment weer daar, de B&G nemen afscheid van ons. Beetje huiliehuilie is het wel, het was echt een top week, we hebben heerlijk bijgekletst, gekaart, gedronken en genoten van het mooie Cuba. Wij blijven nog 1 dag in Varadero, de volgende ochtend vertrekken we naar Matanzas. 

In Mantanzas hebben we een  super fijn appartementje, met eigen keuken en terras, helemaal fijn. Even bijkomen, wasje doen en dan eens gaan bedenken wat we de laatste week hier op Cuba nog gaan zien en hoe we het gaan aanpakken als we in Singapore aankomen. We doen boodschappen en dat is hier echt een beetje scharrelen, want iedere winkel heeft wel wat, maar niemand heeft alles. We bezoeken het prachtige historische centrum, doen een drankje, maken een boottochtje en nemen drie dagen later het Hershey treintje naar Casablanca. Dit spoor is ooit aangelegd voor de chocolade fabriek in Hershey, maar het doet nog steeds dienst, de fabriek is al jaren dicht. Het is met recht een treintje, 1 wagon met een beperkt aantal stoeltjes en lekker afgeladen maar het rijdt ons in vier uur naar Havana. Het enige elektrische treintje van Cuba rijdt door de prachtige natuur, boerenland palmbomen en groene heuvels. Onderweg stopt het treintje bij ieder dorpje / nederzetting. Er stappen boeren in met hun handel, geiten kippen, tabaksbladeren etc. Onderweg wordt er nog even wat reparatiewerk gedaan, de bovenleiding gaf van vonken. Na 15 minuten rijden we weer verder. 

Havana voelt als thuiskomen. We vinden nu een Casa in het centrum en bezoeken de laatste dagen nog een aantal mooie plekken in deze schitterende stad. 

 Zo bezoeken we onder andere de Callejon de Hamel, hier huist de afro-cubaanse cultuur. Op zondag middag is de dienst en is het dringen geblazen. Locals en  toeristen scharen zich rondom de dienst. Salvador, een afro-cubaanse kunstenaar(mix van surrealisme en kubisme) heeft veel beschilderd. Prachtig werk. Boven op de daken staan regentonnen in verschillende kleuren. 'Hier staan we voor multiculturaliteit en strijden we tegen racisme', vertelt Joel die ons even onder zijn hoede neemt en rondleidt in de steeg. Samen drinken we een drankje en vertelt hij openhartig over de Cubaanse situatie vanuit zijn perspectief. Hiermee wordt onze blik op Cuba wederom een beetje breder. We hebben deze weken met zeer uiteenlopende mensen gesproken die ons 

het eigen beeld van Cuba schetsten. Tijdens het schrijven hebben we de neiging deze te moeten delen onderdrukt. Laten we het erop houden: Todo es possible pero nada seguro! Wij gunnen  al de Cubanen het recht op bewegingsvrijheid (nu mogen ze bv nog steeds geen bootje huren waar toeristen dat wel mogen, vanwege kans op illegaal vertrek).  We hopen dat het Cuba goed gaat de komende jaren want het is een werkelijk adembenemend land met prachtige mensen, natuur en cultuur. Wij komen zeker nog eens terug (over vijf jaar G&B!). 

Leuk dat je ons verhaal weer hebt gelezen en tot ergens in Azie!